บริษัท ซอมบี้ หรือ Zombie company เป็นบริษัทที่ได้รับความช่วยเหลือทางด้านการเงิน เพื่อที่จะธุรกิจของบริษัทนั้นดำเนินการต่อไปได้
หลายๆคนสงสัยว่าแล้วอันนี้เกี่ยวอย่างไรกับประเทศญี่ปุ่นหรือบริษัทญี่ปุ่น โดยคำศัพท์นี้ได้ถูกใช้อย่างแพร่หลายในบริษัทญี่ปุ่นในช่วงปี 1990-2000 หรือที่เรียกกันมากว่า ‘The Lost Decade’ หลังจากฟองสบู่แตกในประเทศญี่ปุ่น
บริษัทส่วนใหญ่นั้นเป็นหนี้
ก่อนอื่นต้องเข้าใจก่อนว่า บริษัทส่วนใหญ่บนโลกนั้น มีการยืมเงินไม่ว่าจากธนาคาร หรือนักลงทุน เพื่อที่จะทำธุรกิจกันทั้งนั้น นั้นหมายความว่า บริษัทนั้นเป็นหนี้แน่นอนอยู่แล้ว
แต่นั่นก็ไม่ได้หมายความว่าบริษัทอยู่ในสถานการณ์ที่แย่แต่อย่างใด เพราะธุรกิจที่บริษัทนั้นมีนั้นอาจจะทำให้เกิดจำนวนเงินต้น บวก กำไร ที่มากกว่าจำนวนหนี้ที่บริษัทยืมมา แถมยัง และยังสามารถจ่ายดอกเบี้ย ค่าเช่าที่ เงินเดือนพนักงาน ได้โดยยังมีเงินเหลือที่จะนำไปคืนนักลงทุนต่อ
สิ่งสำคัญของบริษัทซอมบี้นั้น ก็คือเป็นบริษัทที่สามารถทำธุรกิจได้เหมือนปกติ แต่ยังมีหนี้สินอยู่ โดยที่กำไรที่ได้มานั้นไม่เพียงพอที่จะจ่ายเงินต้นของหนี้ก้อนนั้น
แล้วทำไมถึงต้องเป็นซอมบี้?
หากคิดดีๆแล้วบริษัทเหล่านี้คือบริษัทที่ควรจะล้มละลายหรือไม่มีกระแสเงินพอใช้ในการหมุนธุรกิจ แต่ว่าสถาบันการเงินนั้นยังมีการปล่อยเงินกู้เพื่อ “ยืดชีวิต” ของบริษัทต่อไปต่อ ด้วยเหตุผลหลายๆเหตุผลอย่างเช่น
บริษัทอาจจะมีขนาดใหญ่มากจนไม่สามารถล้มได้ เนื่องจากว่ามีพนักงานจำนวนมากที่ถูกจ้างงานอยู่ หากบริษัทขนาดใหญ่ที่มีพนักงานจำนวน 50,000 คน ล้มละลายไป อาจจะทำให้เกิดปัญหาทางเศรษฐกิจอื่นๆตามมาได้ ซึ่งเป็นตัวอย่างจริงที่เกิดขึ้นในประเทศญี่ปุ่นอย่างเช่น บริษัท Daiei
หรืออาจจะเป็นเพราะว่า บริษัทนั้นมีขนาดเล็กและต้นทุนในการทำธุรกิจไม่มาก ทำให้สถาบันการเงินนั้นยอมที่จะปล่อยกู้ให้กับบริษัทซอมบี้เหล่านี้เพื่อยืดชีวิตของธุรกิจ และถือว่าเป็นการประคองรายได้ของสถาบันการเงินไปด้วยในตัว
ซอมบี้ เหล่านี้จะมีจำนวนมากขึ้นเมื่อเกิดวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจอย่างเช่น ดอทคอมในช่วงปี 2000 หรือ วิกฤตเศรษฐกิจในปี 2008 หรือแม้แต่กระทั่งในช่วงโควิดที่ผ่านมา
นี่ก็เพราะ ด้วยเหตุผลที่ว่า ธุรกิจนั้นอยู่ได้ด้วยการหมุนเงินที่ยืมจากสถาบันการเงินมา พอเกิดวิกฤตและรายได้ ไม่สามารถที่ไม่พอรายจ่ายนั้นก็ทำให้ต้องการเงินเพิ่ม ซึ่งหมายความว่าก็เป็นการเพิ่มต้นทุนทางธุรกิจอย่างต่อเนื่อง สุดท้ายจึงลงท้ายด้วยว่า ไม่สามารถหาเงินมาใช้เงินต้นได้
จากการสำรวจของธนาคาร Teihoku จัดทำข้อมูลโดย nippon.com เราจะเห็นได้ว่า ซอมบี้ นั้นมีซ่อนอย่มากมายในประเทศญี่ปุ่น และคาดการณ์ว่าจะมีเพิ่มขึ้นหลังจากช่วงโควิดอีกด้วย
แล้วคุณละ รู้จัก ซอมบี้ ใกล้ตัวบ้างหรือเปล่า และเป็นไปได้หรือไม่ว่าซอมบี้เหล่านี้จะได้รับยารักษากลับมาเป็นบริษัทปกติอีกครั้ง?
หากคิดดูดีๆ ก็คงจะเป็นไปได้ว่ามียารักษาอยู่ แต่ว่า ยารักษาธุรกิจซอมบี้นั้นคงใช้เวลาพอสมควร
ปรพล ตันติธารทอง
ที่มากราฟ: https://www.nippon.com/en/japan-data/h01399/
